6 phút để đọc
Threat Hunting là một chiến lược an ninh mạng đang được nhiều công ty áp dụng để bảo vệ dữ liệu, hạ tầng và đảm bảo tính ổn định cho hoạt động kinh doanh cũng như uy tín thương hiệu. Bài viết này sẽ hướng dẫn doanh nghiệp cách triển khai Threat Hunting một cách hiệu quả để tăng cường khả năng phòng thủ an ninh mạng.
1. Threat Hunting là gì?
Threat Hunting (săn lùng mối đe dọa) là phương pháp bảo mật chủ động giúp tổ chức phát hiện các mối đe dọa tiềm ẩn trước khi chúng gây ra hậu quả nghiêm trọng. Không chỉ dựa vào các công cụ phòng thủ truyền thống như tường lửa hay hệ thống phát hiện xâm nhập (IDS/IPS), Threat Hunting tập trung vào việc tìm kiếm dấu hiệu của các cuộc tấn công chưa bị phát hiện.
Vì sao doanh nghiệp cần đầu tư cho threat hunting càng sớm càng tốt?
- Phát hiện sớm các cuộc tấn công: Kẻ tấn công ngày càng tinh vi, có thể vượt qua các giải pháp bảo mật truyền thống.
- Giảm thời gian tồn tại của mối đe dọa (Dwell Time): Phát hiện và loại bỏ mối đe dọa trước khi chúng gây thiệt hại.
- Nâng cao khả năng phản ứng: Hỗ trợ nhóm SOC (Security Operations Center) điều tra và xử lý sự cố nhanh chóng.
=> Xem thêm: Threat intelligence platform
2. Quy trình Threat Hunting hoạt động như thế nào?
Threat Hunting kết hợp con người, công nghệ và phương pháp luận để tìm kiếm các mối đe dọa an ninh mạng. Quy trình gồm các bước:
- Xây dựng giả thuyết 🡆 2. Thu thập & phân tích dữ liệu 🡆 3. Điều tra & phát hiện bất thường 🡆 4. Phản hồi & xử lý sự cố 🡆 5. Cải tiến quy trình
Bước 1: Xây dựng giả thuyết
Giả thuyết có thể dựa trên:
- Threat Intelligence: Dữ liệu từ các nguồn đáng tin cậy.
- MITRE ATT&CK Framework: Xác định kỹ thuật tấn công phổ biến.
- Phân tích hành vi: Phát hiện hoạt động bất thường trong hệ thống.
Bước 2: Thu thập và phân tích dữ liệu
Threat Hunter thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn:
- EDR (Endpoint Detection and Response): Giám sát thiết bị đầu cuối.
- NTA (Network Traffic Analysis): Phân tích luồng dữ liệu mạng.
- SIEM (Security Information and Event Management): Tập hợp và phân tích nhật ký sự kiện.
- Threat Intelligence Feeds: Cập nhật danh sách IP độc hại, mã băm của mã độc.
Bước 3: Điều tra và phát hiện bất thường
Threat Hunter sử dụng các kỹ thuật như:
- Phân tích log Windows Event, Sysmon để phát hiện process injection.
- Ánh xạ dữ liệu với MITRE ATT&CK Framework để xác định dấu hiệu tấn công.
- YARA & Sigma Rules để tìm kiếm mã độc trong logs và memory dump.
Bước 4: Phản hồi và xử lý sự cố
Khi phát hiện mối đe dọa, nhóm an ninh sẽ:
- Cô lập hệ thống bị ảnh hưởng.
- Xóa bỏ mã độc hoặc backdoor.
- Cập nhật chính sách bảo mật để ngăn chặn tấn công tương tự.
Bước 5: Cải tiến quy trình
Sau mỗi lần Threat Hunting, điều quan trọng là phải cải thiện quy trình để tăng hiệu quả trong tương lai:
- Phân tích và đánh giá lại kết quả: Xem xét các chiến thuật đã sử dụng, xác định điểm mạnh và điểm yếu.
- Tích hợp học máy và AI: Tận dụng công nghệ tiên tiến để cải thiện khả năng phát hiện mối đe dọa.
- Đào tạo và nâng cao kỹ năng: Cập nhật kiến thức mới và nâng cao kỹ năng của đội ngũ Threat Hunter.
- Tối ưu hóa công cụ và chiến lược: Điều chỉnh chiến lược dựa trên dữ liệu thu thập được từ các cuộc săn lùng trước.
3. Giải pháp thuê ngoài dịch vụ threat hunting
Nhiều tổ chức sử dụng dịch vụ Threat Hunting từ các nhà cung cấp nước ngoài như CrowdStrike, Mandiant, Palo Alto Networks hay các công ty bảo mật tại Việt Nam như CyStack để tiết kiệm chi phí và tận dụng chuyên môn cao.
Lợi ích khi sử dụng dịch vụ threat hunting thay vì xây dựng đội ngũ inhouse
- Chi phí tối ưu: Việc xây dựng đội ngũ nội bộ đòi hỏi chi phí lớn cho nhân sự, công cụ và đào tạo. Dịch vụ thuê ngoài giúp tiết kiệm ngân sách đáng kể.
- Tiếp cận chuyên gia hàng đầu: Nhà cung cấp dịch vụ có đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, thường xuyên đối phó với các mối đe dọa an ninh mạng phức tạp.
- Cập nhật công nghệ mới nhất: Nhà cung cấp luôn tích hợp các công cụ hiện đại, AI và dữ liệu Threat Intelligence mới nhất.
- Giảm tải cho đội ngũ nội bộ: Doanh nghiệp có thể tập trung vào các hoạt động kinh doanh cốt lõi thay vì phải lo lắng về an ninh mạng.
- Đảm bảo phản ứng nhanh chóng: Dịch vụ 24/7 giúp phát hiện và xử lý mối đe dọa trong thời gian ngắn nhất.
Các yếu tố cần cân nhắc khi chọn nhà cung cấp dịch vụ threat hunting
- Khả năng tích hợp với hệ thống hiện có: Nhà cung cấp cần hỗ trợ tích hợp với SIEM, EDR, NTA và các công cụ bảo mật khác.
- Chất lượng Threat Intelligence: Kiểm tra xem dịch vụ có sử dụng các nguồn dữ liệu tình báo uy tín, được cập nhật theo thời gian thực không.
- Độ chính xác và tốc độ phản hồi: Nhà cung cấp cần có khả năng phát hiện nhanh chóng và xử lý sự cố kịp thời.
- Báo cáo chi tiết và minh bạch: Dịch vụ nên cung cấp các báo cáo đầy đủ về các mối đe dọa đã phát hiện, cách xử lý và biện pháp phòng ngừa.
- Hỗ trợ và dịch vụ khách hàng: Đảm bảo rằng nhà cung cấp có hỗ trợ 24/7 và đội ngũ tư vấn có chuyên môn cao.
4. Các phương pháo Threat Hunting phổ biến nhất hiện nay
Công cụ
| Công Cụ | Loại Giải Pháp | Khả Năng Chính | Tích Hợp AI/ML | Phù Hợp Cho |
|---|---|---|---|---|
| CrowdStrike Falcon | EDR | Giám sát thời gian thực, phản hồi tự động | Có | Doanh nghiệp lớn, MSSP |
| Splunk | SIEM | Phân tích nhật ký, xây dựng quy tắc phát hiện | Có | Mọi quy mô |
| Elastic Security | SIEM + EDR | Truy vấn linh hoạt, giám sát nâng cao | Có | Doanh nghiệp vừa và nhỏ |
| Microsoft Defender for Endpoint | EDR | Phát hiện dựa trên AI, tích hợp hệ sinh thái Microsoft | Có | Doanh nghiệp sử dụng Microsoft |
| RSA NetWitness | NTA + SIEM | Phân tích lưu lượng mạng, phát hiện tấn công tinh vi | Có | Tổ chức tài chính, chính phủ |
Kỹ thuật
- Hunting dựa trên IoC (Indicators of Compromise): Dựa vào các dấu hiệu như IP, domain, hash của file độc hại để tìm kiếm mối đe dọa trong hệ thống.
- Behavioral Hunting: Thay vì dựa vào IoC, phương pháp này phân tích hành vi bất thường của người dùng và hệ thống để xác định các mối đe dọa chưa từng được biết đến.
- AI & Machine Learning: Áp dụng thuật toán học máy để phát hiện mô hình tấn công tiềm ẩn, giảm thiểu sai sót so với phương pháp thủ công.
- Live Forensics & Memory Analysis: Dùng các công cụ như Volatility hoặc Rekall để phân tích bộ nhớ, phát hiện malware không có file (fileless malware) hoặc các tiến trình đáng ngờ.
- MITRE ATT&CK Mapping: Ánh xạ dữ liệu threat hunting với ATT&CK framework để xác định các chiến thuật và kỹ thuật tấn công phổ biến.
- Threat Intelligence-Driven Hunting: Sử dụng nguồn dữ liệu tình báo về mối đe dọa từ các tổ chức an ninh mạng để xác định các chiến dịch tấn công đang diễn ra.
- Hunting dựa trên anomaly detection: Tìm kiếm các hoạt động khác thường như đăng nhập vào giờ không hợp lý, truy cập dữ liệu nhạy cảm hoặc kết nối đến máy chủ không xác định.
5. Kết Luận
Threat Hunting là chiến lược bảo mật chủ động giúp tổ chức phát hiện và ngăn chặn các mối đe dọa trước khi chúng gây hậu quả nghiêm trọng. Nếu chỉ dựa vào cảnh báo từ SIEM hay IDS, tổ chức có thể bỏ lỡ các hoạt động tinh vi của kẻ tấn công. Vì vậy, việc kết hợp công nghệ với tư duy phân tích và kinh nghiệm thực tế là điều kiện tiên quyết để thành công.
Dù xây dựng đội ngũ nội bộ hay sử dụng dịch vụ Threat Hunting, điều quan trọng nhất vẫn là sự hiểu biết và khả năng phân tích của chính bạn. Threat Hunting không chỉ là công nghệ, mà còn là sự kết hợp giữa kỹ năng, kinh nghiệm và tư duy phản biện.
Bài viết liên quan:
