Hợp đồng thông minh trong Blockchain là gì?
CyStack Editor
Hợp đồng thông minh blockchain (Blockchain Smart Contract) là những hợp đồng kỹ thuật số lưu trữ trên chuỗi phân tán (blockchain) hoạt động một cách tự động khi thỏa mãn các điều khoản hợp đồng đã được xác định trước.
Định nghĩa Hợp đồng thông minh (Smart contract)
Hợp đồng thông minh (Smart contract) được hiểu đơn giản là những chương trình lưu trữ trên hệ thống blockchain chỉ chạy khi thỏa các điều kiện đã được lập trình. Những hợp đồng này thường tự động thực thi các thỏa thuận để hai bên thu được kết quả nhanh chóng mà không có sự can thiệp từ bên thứ ba hoặc tốn nhiều thời gian. Hợp đồng thông minh cũng tự động hóa tiến trình thực hiện, đảm bảo các bước thực hiện diễn ra trùng khớp với những điều khoản trong hợp đồng.
Hợp đồng thông minh hoạt động như thế nào?
Hợp đồng thông minh hoạt động dựa trên câu lệnh “if/when..then…” được mã hóa và chuyển vào hệ thống blockchain. Khi các điều khoản lập trình sẵn của hợp đồng được thỏa mãn và xác minh, toàn bộ tiến trình thực hiện sẽ bắt đầu. Nội dung thực hiện có thể là giải ngân, đăng ký phương tiện giao thông, gửi thông báo hay xuất vé. Sau khi hoàn tất phiên giao dịch, blockchain sẽ được cập nhật. Nghĩa là, những giao dịch này sẽ không thể được sửa đổi, nữa chỉ những bên được cấp quyền mới có thể xem kết quả.
Trong hợp đồng thông minh, có thể có nhiều điều khoản để thỏa mãn hai bên giúp cho tiến trình thực hiện được hoàn tất một cách thỏa đáng. Để thiết lập các điều khoản, các bên tham gia phải xác định cách giao dịch và dữ liệu họ được mã hóa trên blockchain, câu lệnh “if/when..then” chi phối giao dịch đó, tìm hiểu tất cả những trường hợp ngoại lệ có thể xảy ra và xác định khuôn khổ giải quyết tranh chấp.
Sau đó, nhà phát triển phần mềm sẽ lập trình hợp đồng thông minh mặc dù ngày càng có nhiều doanh nghiệp trên blockchain cung cấp các mẫu có sẵn, giao diện web và những công cụ trực tuyến khác để đơn giản hóa quá trình soạn thảo hợp đồng thông minh.
Những ưu điểm của hợp đồng thông minh
Nhanh gọn, chính xác và hiệu quả
Khi thỏa điều kiện, hợp đồng sẽ được tiến hành ngay lập tức. Do hợp đồng thông minh là hợp đồng kỹ thuật số nên không cần tốn thời gian để xử lý giấy tờ và tránh được các lỗi thường gặp khi soạn thảo văn bản.
Minh bạch và đáng tin cậy
Không cần lo ngại việc thông tin bị sửa đổi để trục lợi do những mã hóa của hợp đồng chỉ được chia sẻ cho hai bên tham gia mà không có sự có mặt của bên thứ ba trung gian.
Tính bảo mật cao
Các bản ghi của tiến trình thực hiện được mã hóa và chuyển vào blockchain nên rất khó để bị tin tặc tấn công. Hơn nữa, mỗi bản ghi liên kết chặt chẽ với những bản ghi trước và sau trong sổ cái phân tán, do đó, nếu muốn thay đổi một bản ghi nào đó, tin tặc phải thay đổi toàn bộ chuỗi.
Tiết kiệm
Hợp đồng thông minh có thể thực thi mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba do đó tránh được sự chậm trễ và các chi phí liên quan.
Ứng dụng của hợp đồng thông minh
Hợp đồng thông minh có thể được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp để hợp lý hóa và tự động hóa các hoạt động kinh doanh trên toàn thế giới.
Giải quyết tranh chấp
Sự chênh lệch trong quyết toán tài chính rất tốn kém và phải mất nhiều thời gian để nghiên cứu và giải quyết. Hợp đồng thông minh hệ thống hóa lại các quy tắc kinh doanh đã được thỏa thuận và tự động thực hiện các quy trình như là xác định sự chênh lệch, đối chiếu tài liệu, giải quyết các giao dịch và tranh chấp.
Xây dựng một chuỗi cung ứng linh hoạt
Giải pháp chuỗi cung ứng blockchain của IBM sử dụng hợp đồng thông minh để hợp lý hóa luồng hàng hóa bằng cách tự động thực thi các bước tiếp theo khi các điều kiện được thỏa mãn, như là vận chuyển, phân phối và kiểm soát tình trạng hàng hoá bằng các thiết bị trong suốt quá trình thực hiện. Các bên tham gia có thể ngăn chặn sự gián đoạn nếu có sự cố xảy ra.
Tái định nghĩa bảo lãnh ngân hàng
Một nhóm các ngân hàng đã số hóa và chuyển đổi quy trình bảo lãnh ngân hàng cho cả bảo lãnh tài chính (financial guarantee) và bảo lãnh thực hiện hợp đồng (performance guarantee) thông qua hệ thống blockchain và các hợp đồng thông minh. Lygon – một nền tảng mới cho phép người yêu cầu, tổ chức phát hành và người thụ hưởng có được các bảo lãnh ràng buộc về mặt pháp lý trong vòng một ngày.
